Rola notariusza w ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego

Czym jest zarząd sukcesyjny

Zarząd sukcesyjny to instytucja wprowadzona ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (dalej „ustawa o zarządzie sukcesyjnym”). Jej celem jest umożliwienie tymczasowego kontynuowania działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG.

Dzięki zarządowi sukcesyjnemu firma może funkcjonować nadal – zachowując numer NIP, umowy z kontrahentami, pracowników oraz ciągłość rozliczeń podatkowych – mimo że właściciel już nie żyje. Zarządca sukcesyjny działa w imieniu spadkobierców i innych osób uprawnionych, prowadząc przedsiębiorstwo do czasu zakończenia postępowania spadkowego lub przekształcenia firmy w inną formę prawną.

Jak ustanowić zarząd sukcesyjny za życia przedsiębiorcy

Najlepiej, jeśli przedsiębiorca ustanowi zarządcę sukcesyjnego jeszcze za życia. Jest to rozwiązanie najprostsze i pozwalające uniknąć wielu formalności po śmierci właściciela.

Zgodnie z ustawą o zarządzie sukcesyjnym, aby powołać zarządcę sukcesyjnego, należy:

1. wskazać konkretną osobę, która ma pełnić funkcję zarządcy sukcesyjnego,
2. uzyskać jej pisemną zgodę,
3. dokonać odpowiedniego zgłoszenia do CEIDG.

Co istotne, do powołania zarządcy sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy wystarczająca jest zwykła forma pisemna.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy

Jeżeli przedsiębiorca nie zdąży powołać zarządcy sukcesyjnego za życia, ustawodawca przewidział możliwość ustanowienia go po śmierci przedsiębiorcy. Mogą tego dokonać osoby uprawnione (np. małżonek, spadkobiercy, zapisobiercy windykacyjni) w terminie dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, do powołania zarządcy sukcesyjnego wymagana jest również zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy może nastąpić wyłącznie w formie aktu notarialnego.

Rola notariusza

Rola notariusza w procesie ustanowienia zarządcy sukcesyjnego obejmuje m.in.:

1. Sporządzenie aktu notarialnego o powołaniu zarządcy sukcesyjnego – dokumentu, w którym osoby uprawnione (małżonek, spadkobiercy, zapisobiercy windykacyjni) wyrażają zgodę na powołanie konkretnej osoby na zarządcę sukcesyjnego.
2. Ustalenie kręgu osób uprawnionych – notariusz weryfikuje tytuły prawne do przedsiębiorstwa, w tym ewentualne postanowienia testamentu lub zapisy windykacyjne.
3. Przyjęcie oświadczeń o przyjęciu spadku – jeśli jest to konieczne do potwierdzenia uprawnień osób uczestniczących w czynności.
4. Przygotowanie dokumentacji do zgłoszenia zarządu sukcesyjnego do CEIDG – niezwłocznie po sporządzeniu aktu notarialnego notariusz dokonuje zgłoszenia zarządcy sukcesyjnego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, najpóźniej w następnym dniu roboczym.

Z chwilą wpisu zarządcy do CEIDG zarząd sukcesyjny zaczyna obowiązywać, a zarządca może faktycznie reprezentować przedsiębiorstwo. Akt notarialny stanowi niezbędny załącznik przy składaniu wniosku.

Podsumowanie

Notariusz nie tylko nadaje formę prawną powołaniu zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy, ale także koordynuje całą procedurę, zapewniając jej legalność, skuteczność i bezpieczeństwo. Bez udziału notariusza niemożliwe byłoby skuteczne powołanie zarządcy, dokonanie wpisu do CEIDG oraz zapewnienie ciągłości działalności przedsiębiorstwa po śmierci właściciela.

Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Notarialną w Krakowie przy ulicy Stefana Batorego 4/4 w celu przeprowadzenia czynności związanych z zarządem sukcesyjnym.