Księga wieczysta

Dla każdej nieruchomości, gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste oraz spółdzielczych własnościowych praw do lokalu prowadzi się odrębną księgę wieczystą, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Księgi wieczyste pełnią funkcję rejestracyjną i informacyjną ale także służy zabezpieczeniu obrotu prawnego. Z wpisem w księdze wieczystej wiąże się szereg domniemań prawnych.

Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości.

Księga wieczysta zawiera cztery działy, z których:

– dział pierwszy obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością;

– dział drugi obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego;

– dział trzeci przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek;

– dział czwarty przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek.

Księgi wieczyste są zakładane i prowadzone w systemie teleinformatycznym.

Przy każdej księdze wieczystej prowadzi się akta księgi wieczystej. Do akt tych składa się dokumenty i pisma dotyczące nieruchomości.

Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu – od chwili wszczęcia tego postępowania (moc wsteczna wpisu).

Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę (zasada jawności).

Domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemywa się, że prawo wykreślone nie istnieje. [domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym]

Wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu [podstawa wpisu w księdze wieczystej].

Wpis potrzebny do usunięcia niezgodności między treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może nastąpić, gdy niezgodność będzie wykazana orzeczeniem sądu lub innymi odpowiednimi dokumentami.

Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej.

W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych).

Do 21 kwietnia 1991 roku księgi wieczyste były prowadzone przez Państwowe Biura Notarialne, a obecnie księgi wieczyste prowadzone są przez sądy rejonowe. Czynności sądu w zakresie prowadzenia ksiąg wieczystych mogą wykonywać referendarze sądowi.

Przeglądać księgi wieczyste można pod następującym adresem: https://ekw.ms.gov.pl/eukw_ogol/menu.do